Anale fissuur (kloofje)

Wat is een anale fissuur?

Een anale fissuur, ook wel een kloofje genoemd, is een scheurtje in de huid van de anus dat niet spontaan wil genezen.

Wat is de oorzaak van een anale fissuur en wat zijn de klachten?

Er zijn verschillende oorzaken voor een anale fissuur. Vaak is de oorzaak harde ontlasting of constipatie in combinatie met een verhoogde spanning in de anale sluitspier. Echter, ook chronische diarree en sommige ontstekingsziekten van de darm kunnen fissuren veroorzaken. De meest voorkomende klacht van een anale fissuur is pijn bij de ontlasting die langzaam wegtrekt. Ook kan er wat bloed bij de ontlasting zijn en kan een fissuur jeuk of een branderig gevoel veroorzaken.

Hoe kunt u een anale fissuur voorkomen?

Het is belangrijk om de stoelgang soepel te houden; drink hiervoor veel water en volg een vezelrijk dieet (bruin brood, groenten, fruit, peulvruchten,..). Een diëtist kan u hierover verder informeren. Soms kunnen bepaalde medicijnen helpen om de ontslasting soepeler te maken. Verder is het belangrijk om het toiletbezoek niet uit te stellen als u aandrang heeft en probeer niet te veel te persen tijdens de stoelgang. Als laatste is het nuttig om te stoppen met roken om een de fissuur te laten genezen. Roken vermindert de doorbloeding van de kleine bloedvaten en daarmee de kans dat een fissuur geneest. Dit is de reden dat anale fissuren meer voorkomen bij rokers.

Hoe wordt een anale fissuur behandeld?

Medicijnen / zalven

Een beginnende fissuur kan worden behandeld met een zalf: isosorbidedinitraat vaselinezalf (ISDN zalf). Het gebruik van ISDN zalf geeft een tijdelijke verbetering van de doorbloeding van de huid rond de fissuur. Hierdoor geneest de plek sneller dan normaal. Het effect van de zalf is helaas kort van duur. Daarom moet de zalf elke drie uur worden aangebracht gedurende minimaal 6 weken. Soms is een behandeling van 12 weken noodzakelijk. De zalf dient op de fissuur te worden aangebracht. Aangezien een fissuur altijd iets naar binnen toe verloopt, wordt om hygiënische redenen aangeraden de zalf aan te brengen met een vingercondoom (ziie afbeelding). Tijdens de eerste dagen kan deze zalf hoofdpijn veroorzaken. De hoofdpijn verdwijnt meestal vanzelf. Het is dus niet verstandig om direct te stoppen bij (lichte) hoofdpijn.

Als alternatief kan gekozen worden voor Diltiazem crème. Deze crème zou minder hoofdpijn kunnen veroorzaken en wordt slechts tweemaal per dag aangebracht.

Botox injectie

Botuline toxine A (Botox) is een middel dat voor lichte spierontspanning zorgt. Door injectie van Botox bij de sluitspier ontstaat er een betere doorbloeding van dit gebied en kan de fissuur genezen. Het injecteren van Botox in de anus gebeurt tijdens een dagopname op de operatiekamer terwijl u verdooft bent met een ruggeprik of onder algemene narcose. De anale fissuur wordt grondig schoongemaakt zodat er een gezonde wondbodem resteert. De wonde wordt open gelaten. Hierna wordt de Botox geinjecteerd. De werking van Botox is langdurig. Na enkele weken zal duidelijk worden of de injectie voldoende effect heeft gehad. In ongeveer 60-90% van de gevallen zal de fisssuur genezen. Op lange termijn zal de fissuur bij 60% van de patienten wegblijven.

Een eventuele complicatie van een Botox injectie is tijdelijke incontinentie. Het is mogelijk dat u tijdelijk minder goed winden kunt ophouden. In uitzonderlijke gevallen geldt dit ook voor ontlasting. Deze incontinentie zal spontaan verdwijnen. Verder kan uit de verse wonde nog enig bloedverlies optreden. Dit zal doorgaans niet om veel bloedverlies gaan en stopt spontaan na enkele dagen.

Het is belangrijk te weten dat Botox niet wordt terugbetaald door de mutualiteit. U zal zelf ongeveer €140,- moeten betalen. Sommige hospitalisatieverzekeringen betalen het bedrag wel terug.

Interne laterale sfincterotomie

Bij een zogenoemde interne laterale sfincterotomie (ILS) wordt een klein deel van de sluitspier ingesneden. Deze ingreep wordt vaak als laatste optie gebruikt als medicijnen en een Botox injectie niet hebben gewerkt. De ILS is zeer effectief met een genezingskans van 90%; de kans dat de fissuur terugkomt is kleiner dan bij een Botox injectie. De operatie vindt plaats in dagbehandeling onder verdoving met ruggeprik of algemene narcose. Een mogelijk complicatie kan incontinentie zijn. Bij een klein deel (ongeveer 3%) kan incontinentie voor winden of vocht blijvende klachten geven.